Het levende verhaal van Anke kreeg in de jaren na ons interview een vervolg. Wij ontmoetten elkaar met enige regelmaat en zo nu en dan schreef ik daar een stukje over. Ze vertelde me, dat de stukjes haar hielpen de realiteit écht aan te kijken en ze hielpen de mensen om haar heen dicht bij haar te blijven en haar te volgen in waar ze was.
Aan het einde van haar leven maakten we samen nog een herinneringenboekje: een boekje voor haar geliefden, de mensen die in de jaren van haar ziek zijn zo dicht bij haar waren gebleven. In overleg met Anke mag ik hier alle stukjes plaatsen, samen met de gedichten die ze zo mooi vond. Het laatste stukje staat in de tijd gezien bovenaan. Eva
2 Comments
Afgelopen zaterdagmiddag namen we afscheid van haar. Een klein gezelschap verzamelde zich rondom haar rieten mand op een prachtige natuurbegraafplaats in Ommen. Er werd gezongen, er werd gesproken, samen waren we stil. Alles verliep precies zoals zij het had geregisseerd. Ook ik kreeg de ruimte om wat te zeggen. Het stond niet in het script, maar het mocht. Terugblikken op iemands leven kun je doen op verschillende manieren. Deze keer koos ik voor de Latifa als ‘kapstok’. Het was een ingeving de ik kreeg tijdens het schrijven en omdat ik wist wat de Latifa voor haar had betekend, volgde ik die ingeving. De Latifa is een eeuwenoud gebed, afkomstig uit het Soefisme. Latifa betekent subtiel of verfijnd. Tegelijk draagt dit gebed een grote kracht in zich waarmee ze je liefdevol en in alle eenvoud bij jezelf brengt en je laat stilstaan bij hoe het wezenlijk met je is. Dat doet ze door je langs zeven zijnskwaliteiten te leiden. Elke kwaliteit stelt je een vraag en nodigt je uit te luisteren: jij luistert naar jou. Ik aanvaard Ik verlang Ik hoop Ik vertrouw Ik laat los Ik heb lief Ik ben bereid Zaterdagmiddag daar mogen staan, nog eenmaal naast haar lichaam, te mogen spreken en door de Latifa heen haar te mogen voelen, voelde als een afronding.
De cirkel is rond. Maandagochtend, 24 augustus, word ik gebeld door haar zus. Ik weet het gelijk: ze is vertrokken. Ik mag afscheid komen nemen en na het telefoontje rijd ik gelijk naar het hospice. Wanneer ik aankom, hebben haar zus en vriendin haar net verzorgd. Ze ligt op bed. Haar handen op elkaar, net onder haar hart. Ik ervaar een rust in de kamer en zie rust in haar gezicht. Ze is er niet meer en toch is ze er nog wel. Zo voelt dat. Ze is nog bij ons.
Eerder had ik haar gevraagd of ze het fijn zou vinden wanneer ik - bij haar waken - de Gayatri Mantra zou zingen. Ja, antwoordde ze toen. Maar van waken kwam het niet meer. Toch wil ik mijn belofte wel nakomen. Ik vraag haar zus en vriendin of ik de mantra nu mag zingen. "Ik kan niet zingen hoor', zeg ik gelijk verontschuldigend. Het mag. En terwijl ik naast haar sta en over haar handen wrijf, zing ik zacht. Dag lieverd, goede reis, op weg naar het licht. |
Archieven
Augustus 2020
Categorieën |