Het belang van een heldere hulpvraag

Wanneer iemand mij belt, is dat meestal niet direct met een concrete hulpvraag. Op het moment van dat ene telefoontje, is het leven van de ander en de weg die hij of zij moet gaan vooral niet concreet en niet helder, maar onoverzichtelijk en onbegaanbaar. Dat ene telefoontje wordt vaak vooraf gegaan door twijfel, spanning en onzekerheid en dan is dat de lading waarmee de ander het gesprek ingaat. Het formuleren van een heldere hulpvraag is daarmee meestal een brug te ver.
 
Vanaf het allereerste moment dat ik naar de ander luister, ben ik alert op de hulpvraag. De hulpvraag is belangrijk in de begeleiding, niet alleen als rode draad voor mij om aan vast te houden en naar terug te kunnen keren, maar vooral als anker voor de cliënt. Deze hulpvraag gaat voorbij omstandigheden, voorbij problemen, angsten, pijn, verdriet of ingewikkeldheden. Hij passeert als het ware het denken en richt zich op wat er in het hier en nu nodig is om de omstandigheden aan te kunnen kijken, te kunnen dragen en doorleven.
 
De jonge vrouw die mij vlak voor de zomervakantie belde beschreef een complexe geschiedenis. In wat zij mij vertelde, kon ik aan de telefoon nog geen hulpvraag beluisteren. In het intakegesprek, twee weken later bij haar thuis, ging ze nog dieper op haar geschiedenis is en haar hulpvraag leek ver weg. Tot hij, aan het einde van ons gesprek, ineens klip en klaar voor ons op tafel lag. ‘Ik ben vaak verdrietig, maar dat wil ik niet, daar heb ik geen tijd voor’, zei ze. Ik herhaalde wat ze zei en was daarna even stil. Toen kon ze horen, wat ze zelf had gezegd.
 
Er kan veel spelen in je leven. Soms is het zo veel, dat alles in elkaar lijkt te grijpen en verwordt tot één grote kluwen waarop jij geen enkele grip meer hebt. De omstandigheden gaan met jou aan de haal en jij bent vooral bezig met het blussen van brandjes. Maar wanneer je links het brandje hebt geblust, dreigt het vuur op rechts fel op te vlammen.
 
Bij deze jonge vrouw vroeg het verdriet om alles wat er wás gebeurd en nog steeds gebeurde in haar leven haar aandacht. Maar daar had ze volgens haar geen tijd voor, omdat ze brandjes moest blussen. Ze nam zichzelf daarmee niet serieus waardoor ze zichzelf als het ware ondermijnde en het contact met zichzelf dreigde te verliezen. Iets in haar wist dat het anders mocht, maar ze wist niet hoe.
 
Als begeleider kan ik de complexiteit en omstandigheden van iemands leven niet veranderen. Waar mijn kracht ligt, is bij het samen kijken naar de realiteit, precies zoals die is. Het benoemen en aannemen van de hulpvraag is dan een krachtige en behulpzame eerste stap. Door jezelf serieus te nemen in wat er op zielsniveau nodig is, bekrachtig je jezelf in het kunnen dragen en doorleven van de omstandigheden in je bestaan. Daarmee is aandacht geven aan dat wat aandacht vraagt, als een rode draad, waaraan je je steeds opnieuw kunt vastgrijpen.