Dementie en de draagkracht van ons web

Begin januari zal ik een bijdrage leveren aan een avond over rouw bij het Alzheimercafé in Dronten. Sinds deze afspraak staat, merk ik dat dementie meer mijn aandacht heeft. Zo gaat dat, weet ik, en dat is ook goed. Op die manier krijgt de avond langzaam in mij inhoud en vorm. Ik lees erover, kijk naar een film of een documentaire en luister net iets anders naar de mensen om mij heen.  

Zo had ik gisteren een gesprek waardoor ik mij ineens realiseerde dat dementie niet alleen gevolgen heeft voor de naaste familieleden van de zieke. Ik sprak met de goede vriendin van een vrouw die wij beide kennen; een vrouw op leeftijd die niet zo lang geleden is gediagnosticeerd met beginnende dementie ten gevolge van een andere ziekte. Al voordat de diagnose er was, merkte de vriendin dat de vriendschap veranderde. Gisteren zei ze tegen mij: ‘Het voelt alsof ik mijn hartsvriendin al ben kwijtgeraakt’.

Haar uitspraak raakte mij diep. Twee vriendinnen die elkaar ruim vijftig jaar kennen. Ze weten alles van elkaar, delen lief en leed en vinden steun bij elkaar, dwars door alles heen. En dan grijpt het leven in: dementie. Je realiseert je dat je je vriendin stukje bij beetje kwijtraakt. De verhouding verandert, de relatie verandert, zij verandert, jij verandert. Dat doet pijn, het maakt verdrietig en ook machteloos. Er is rouw.

Toen ik gisteravond in bed terugdacht aan het gesprek kwam het beeld van een spinnenweb in me op. Ik zag voor me hoe wij mensen met elkaar verbonden zijn via onzichtbare draden. Niemand uitgezonderd. Wanneer met iemand in dat grote web iets gebeurt heeft dat niet alleen effect op de mensen die dicht bij die persoon in dat web zitten, nee, de gebeurtenis trilt door, via al die onzichtbare draden en ook door ons heen. De effecten zijn misschien niet altijd direct voelbaar en zichtbaar, ze zijn misschien niet altijd in woorden te vatten of te verklaren, maar ze zijn er, onmiskenbaar, soms klein, soms groot. Het houdt me bezig.  
​
Ieder van ons is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen leven. Daarin kunnen we niets van elkaar overnemen. Hoe belangrijk zijn dan die draden van dat web. Draden die ons met elkaar verbinden. Draden waarmee we elkaar kunnen dragen. Laten we dat met liefde doen, en ook zonder oordeel. Ik ben ervan overtuigd dat we daarmee ons gezamenlijke web bekrachtigen.