De lemniscaat van het leven

Ik zit op de stoel voor de schuifpui, aan de tuinkant van de kamer, en hoor hoe manlief iets uitlegt aan dochterlief. Ze zitten samen op de bank, bij de televisie, en hebben het over iets waar ze naar kijken. Ik zie ze niet zitten, maar er ontstaat wel een beeld. Het is het beeld van de oudere mens die een jongere meeneemt in zijn of haar eigen kennis en ervaringen. Een moment van aandacht, van overdracht, van doorgeven. De gedachte: ‘Wat laat je achter’, komt in me op. Of eigenlijk is het : ‘Wat laat ik achter?’ 

Wat laat ik achter?
Een bijzondere gedachte zo in de vroege ochtend. Het is geen afschrikwekkende gedachte, nee, vanochtend voelt deze als een natuurlijke realiteit. Er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan, het is een natuurlijk proces. Wat ik bijzonder vind is dat ik nu zo duidelijk voel dat ik ben opgeschoven. Het komt de laatste tijd steeds vaker voor dat ik mijzelf zie door de ogen van mijn kinderen. En dan zie ik wat ik vroeger zag wanneer ik naar mijn eigen ouders keek. Best vreemd, confronterend ook, wanneer ik dit in zijn volle omvang toelaat. Ik ben de oudere, niet meer de jongere. Als vanzelf ben ik in die rol gegleden. Wanneer mensen nu ‘mevrouw’ tegen mij zeggen, is dat geen vergissing meer. Ze twijfelen ook niet meer. Toch roept het bij mij nog steeds een bevreemdend gevoel op. Dan weet ik even niet meer wie ik ben en hoe oud ik ben. 

Van nu naar ooit
Nee, ik ben niet meer de jongere die aan het begin van het leven staat. Ik ben de oudere, die – naar alle waarschijnlijkheid - dichterbij het einde is dan bij het begin. De volwassenheid van mijn kinderen komt heel dicht bij. Ze worden steeds zelfstandiger, zullen het ouderlijk nest verlaten en uitvliegen richting een leven zonder mij. In de toekomst ligt het moment waarop ze zullen zeggen: ‘Weet je nog? Weet je nog hoe mama ...’. En dan komt er een verhaal, een herinnering. Misschien zien ze ineens iets wat ze eerder nog niet konden zien, maar dan wel, omdat het leven zich herhaalt, omdat ze dan staan waar ik ooit stond. Mijn kinderen, onze kinderen, zij leren de dingen die wij hebben geleerd. Maar dan op hun eigen manier en in een vorm die past in hun eigen tijd. Toch, in de kern, in de essentie verandert er niet zo veel. Het leven gaat zoals het al honderden jaren is gegaan en jonge mensen leren wat alle jonge mensen voor hen ooit hebben geleerd. Nu ben ik nog onderdeel van dit leven. En jij ook, als je dit leest. Maar morgen zijn het alleen nog onze kinderen, en daarna hun kinderen. Dan zijn wij vertrokken naar de eeuwigheid. 

Wie geeft wat hij heeft ....
De vraag ‘Wat laat ik achter in dit leven’ begint misschien wel met de vraag ‘Wat heb ik te doen in dit leven’. Want we hebben allemaal iets te doen in deze wereld. We zijn hier toch niet voor niets! Dat maakt ons verantwoordelijk. Ik denk aan alles wat achter me ligt. Alle minuten. Gevuld met ervaringen, met vreugde, verdriet, passie, depressie, verlangen, liefde, met zoveel! Dit alles is samengebald in dit moment. ‘Wie zijn verleden niet koestert weet ook niet waar hij in de toekomst naar toe wil.’ Zomaar een zin op mijn prikbord. Zomaar? Mijn richting wordt bepaald door dit moment. Dit moment dat mijn verleden in zich heeft. Wat ik achter laat wordt bepaald door elk moment, elke minuut waarin ik leef, geef en deel. ‘Wie geeft wat hij heeft is waard dat hij leeft.’ Dat zei mijn oma altijd. En daar leefde ze ook naar. Ik geloof dat ik nu pas begin te begrijpen wat zij daarmee bedoelde.