Balans, energie en zelfzorg

Niet persé in die volgorde, maar wel: Wat zijn ze van belang in ons leven en voor ons welzijn

Dit blog liever beluisteren? Klik dan hier.

Tegelijk is het en blijft het een zoeken. Een zoeken en een voelen. Niet alleen in het ‘gewone’ leven, maar vooral ook in het leven dat er anders uitziet dan je graag zou willen. Een leven bijvoorbeeld, na een ingrijpend verlies, zoals het overlijden van een geliefde, het verlies van gezondheid of een echtscheiding. Ik zeg het vaak tegen cliënten die worstelen in hun rouwproces en niet snappen waarom de dingen niet meer lukken zoals ze altijd lukten, die zichzelf niet meer snappen: Rouwen is hard werken. Het woord ‘rouwarbeid’ spreekt voor zich.
 
Wanneer je in een rouwproces ‘zit’, kun je niet anders dan een nieuwe balans zoeken. Je energiehuishouding is anders en het voor jezelf zorgen zoals je dat misschien altijd deed, werkt niet meer. Zoeken dus. Tussen wie je was en wie je nu bent. Tussen wat kon en nu (even) niet. Tussen verleden en heden. Tussen rouwen en herstellen. Maar dat gaat niet vanzelf, het vraagt elke dag opnieuw jouw aandacht. Het is een vallen en een opstaan en proberen daar dan geen oordeel over te vellen.

In al dat onbekende is er – wat mij betreft – steeds één uitgangspunt, of, zo je wilt één beginpunt. En dat ben jij. Voor veel cliënten is dat de wereld op z’n kop, of op z’n minst heel ongemakkelijk en ongewoon. Ze zijn zo gewend de blik naar buiten te richten, te kijken wat de ánder nodig heeft, dat ze niet meer weten hoe ze naar binnen kunnen kijken, laat staan dat ze kunnen voelen wat ze zelf nodig hebben. Toch weten ze, ergens diep van binnen, dat het wel anders mag.
 
Vorige week had ik een gesprek met een cliënt. Ze verloor haar vader onlangs, heeft een zieke moeder en is zelf recent moeder geworden. Ik vroeg haar wat onze gesprekken haar brachten. Ze antwoordde: ‘Dat ik zelf (ook) belangrijk ben, en dat alles begint bij mij’. Ze vertelde dat het haar heeft geholpen de dingen anders te doen, andere keuzes te maken. En daarna zei ze: ‘Dat doe je best wel goed’.
 
En misschien komt dat wel, omdat ik zo goed weet waarover ik het heb.

Wanneer ik mijn cliënten zeg dat zij zelf het allerbelangrijkste zijn in hun leven, dat alles bij hen begint, dan meen ik dat oprecht. Wanneer ik ze vertel dat je werkelijk niet meer kunt geven dan je hebt, dan weet ik ook écht, dat dat zo is. Zelfzorg, balans en energie zijn niet geheel toevallig een belangrijk thema in mijn eigen leven. Niet uit een soort van egoïsme of egocentrisme, maar uit noodzaak, uit zelfbehoud, uit liefde voor het leven, voor mijzelf en ook voor de mensen om mij heen.
 
Wanneer jij lief bent voor jezelf, dan is dat waarmee je de wereld in stapt. Dan is dat wat je bij je draagt en door zult geven. Wanneer ik lief ben voor mijzelf en goed voor mijzelf zorg, dan krijgen mijn cliënten het allerbeste van mij. Zorg ik niet goed voor mijzelf, dan krijgen ze niet meer dan een slap aftreksel van wat het had kunnen zijn. En nee, dat is niet altijd gemakkelijk. Ook dát weet ik uit eigen ervaring. Soms moet je – moet ik – keuzes maken die niet leuk zijn, waar ik in eerste instantie niet blij van word, verdrietig misschien zelfs. Maar ik maak ze, omdat dat het enige is wat ik op moment kan doen. Omdat doorgaan op de ‘oude’ weg niet langer klopt, niet langer gaat, niet langer goed is.
 
Een andere cliënt vertelde me, dat haar leidinggevende had aangegeven dat ze minder gefocust was in haar werk en dat ze dingen vergat. Dat vond mijn cliënt vervelend om te horen, vooral omdat ze het zelf nog niet had waargenomen. Het voelde als een falen, een tekort schieten. Ik legde uit, dat dit klachten zijn die passen binnen een normaal en gezond rouwproces. Ik vertelde haar over rouwarbeid, wat dat inhoudt en dat je zou kunnen zeggen dat ze nu twee banen heeft. ‘Dus, zei ze, dan kan ik er eigenlijk niets aan doen om het te veranderen? Behalve het de tijd geven’?

Ik beaamde dat tijd een wezenlijke factor is in een rouwproces, maar, zei ik ook, een wond geneest niet vanzelf. En een verlies kun je zien als een wond. Elke wond heeft verzorging en liefdevolle aandacht nodig, anders gaat hij ontsteken en zal groter worden. En dat is dus ook, wat je in een rouwproces kunt doen. Zorg goed voor de wond in jezelf door voldoende rust te nemen, niet over je grenzen heen te gaan, zorg voor een hygiënisch slaappatroon en eet en drink gezond. En: stel je zelf elke dag de vraag: Wat heb ik nodig? En luister goed naar het antwoord, want de enige die op die vraag het juiste antwoord weet, dat ben jij.

​Tot slot geef je jezelf de tijd en probeer je elk oordeel daarover los te laten. Dan zul je na verloop van tijd merken, dan een rouwproces óók een persoonlijk groeiproces is: jij groeit door het rouwen heen en om het verlies heen. En nee, het is niet altijd een makkelijke weg, wel een weg die helend kan zijn en jou kan bekrachtigen in de mens die je bent.
 
Misschien betekent dat, dat je in de buitenwereld even een stapje terug moet doen, dat je niet méér, maar juist even minder je best mag doen. Het is aandacht geven aan dat wat aandacht vraagt, en dat ben jij, dat is de wond van het verlies. De buitenwereld zal daar uiteindelijk alleen maar 'profijt' bij hebben.

Wil jij aandacht geven aan het verlies in jouw leven? Maar weet je niet hoe of waar te beginnen? Bel me dan voor het maken van een afspraak. Dan luisteren we samen.
 
​Eva

Direct contact